این رساله یا تک‌نگاری که نگاهی انتقادی نسبت به وضع تالش در روزگار احمد شاه قاجار و اواخر جنگ جهانی یکم دارد، راهنمایی است که از زبان شاهدی آگاه برای اصلاح و بیداری پایتخت‌نشینان نوشته شده و می‌کوشد اهل تالش را از خمودگی به درآورد و به محو ظلم و بی‌عدالتی در آن دیار برانگیزد. در زمینه تاریخ تالش و شناخت تالشیان، کتاب تالش به نوبه خود، منبعی یگانه و دست اول به شمار می‌آید. دقت نظر، دانش فارسی و غیرفارسی نویسنده رساله و روش ارائه و طبقه‌بندی اطلاعاتی که او از درون جامعه میزبان ارائه داده است، از بسیاری جنبه‌ها تازگی دارد. اطلاعات و نکات ریزی که از دید نویسنده تیزبین روایت شده، می‌تواند دریچه دیگری را در جهت شناخت دقیق‌تر گوشه‌ای از تاریخ تحولات اجتماعی، فرهنگی، محیطی و مراودات و تعاملات طبقاتی منطقه تالش فراروی پژوهشگران و مورخان میهن‌مان قرار دهد. مطالعه متن اصلی دست‌نویس در پیوست این کتاب و مقایسه آن با متن تصحیح‌شده که شامل نشانه‌های سجاوندی و نقطه‌گذاری است نیز برای خواننده علاقه‌مند متن‌شناسی خالی از فایده نخواهد بود.