ابوالوفا محمد بن محمد بن یحیی بن اسماعیل بن عباس بوزجانی (زادهٔ ۳۲۸ قمری، بوژگان – درگذشته ۳۸۸ قمری، بغداد) ریاضیدان و منجم ایرانی قرن دهم میلادی در دوران طلایی اسلام و عضو دارالحکمه بودهاست. ابوالوفاء بوزجانی، مشهور به حاسب، یکی از بزرگان و مشاهیر در علم هندسه است. ابوالوفاء، در علم هندسه استخراجات غریبه ای دارد که پیش از او کسی به آنها دست نیافته بوده است. اهمیت کار ابوالوفاء در تکمیل علم مثلثات است، و قاعده مقادیر اربعه که امروزه مبنای حل مثلثات کروی است از اوست. از کتاب بوزجانی چنین بر میآید که دستگاه موضعی عددنویسی دهدهی هندی با استفاده از ارقام در میان مردم و تجار سرزمینهای خلافت شرقی تا مدتهای طولانی مورد استفاده نبودهاست. او با توجه به عادت و عرف خوانندگانی که کتاب برای آنها نوشته شده، از استفاده از ارقام کاملا پرهیز کردهاست و همهٔ اعداد و محاسبات را، که گاهی بسیار پیچیدهاست، تنها با واژگان بیان کردهاست. کتاب دوازده باب دارد: 1. اصول اولیه 2. کشیدن اشکال متساوی الاضلاع والزوایا، 3. کشیدن اشکال در دایره و بر دایره، 4. ترسیم دایره بر اشکال، 5. رسم دایره در اشکال، 6. رسم اشکال در اشکال و بر اشکال، 7. تقسیم مثلث ها، 8. تقسیم چهارضلعی ها، 9. تقسیم مربع ها به چند مربع و ... 10. جداکردن راه، 11. تقسیم دایره ها، و 12. تقسیم سطح کره و رسم اشکالی که بر کره می توان کشید.
هندسه ایرانی
- نویسنده: ابوالوفا بوزجانیمترجم: علیرضا جذبیناشر: سروشزبان اصلی: ادبیات فارسینوع جلد: شومیزقطع: رحلیتاریخ انتشار: 1401155 صفحهنوبت چاپ: 9