آن‌ها که با تاریخ عصر مشروطه آشنایی دارند می‌دانند که نقش شاعران و اصولا نقش شعر در این دوران پر تلاطم و سرنوشت‌ساز، به‌عنوان یک رسانه مهم و تأثیرگذار فرهنگی و فکری و آگاهی‌بخش، چقدر اهمیت داشته است. پس‌ازآن که افکار تجدد خواهانه و آزادی‌طلب بر علیه استبداد قاجاری و جامعه‌ی قرون وسطایی ایران در شعر فارسی تبلور یابد، زمینه‌های فکری اندیشه‌های جدید که متأثر از انقلاب صنعتی و تحولات جامعه‌ی اروپا و به‌خصوص کوشش‌های فکری عصر روشنگری و انقلاب کبیر فرانسه بود، ابتدا به‌وسیله‌ی نویسندگان و متفکران و روشنفکرانی چون میرزا فتحعلی آخوندزاده، میرزا ملکم خان، جلال‌الدین میرزا قاجار، میرزا یوسف مستشارالدوله، میرزا جعفر قراچه داغی، طالبوف تبریزی، زین‌العابدین مراغه‌ای، میرزا آقاخان کرمانی، میرزا آقا تبریزی و دیگران ـ که افکار خود را در رسالات و مقالات متعدد و به شکل‌های گوناگون عرضه می‌کردند ـ به وجود آمد.