مارسل پروست با نام کامل والنتین لویی ژرژ اوژن مارسل پروست (زاده‌ی ۱۰ ژوئن ۱۸۷۱، درگذشت ۱۸ نوامبر ۱۹۲۲) نویسنده‌ی معاصر فرانسوی است.

مارسل پروست چهل روز پس از پایان خونین کمون پاریس در اوتوی (امروزه حومه‌ی «پاریس») به دنیا آمد. پدرش آدرین پروست پزشکی سرشناس و مادرش ژان وی فرزند یک دلال ثروتمند بورس بود. تنها برادرش روبر که بعدها حرفه‌ی پدر را دنبال کرد، در ۲۴ مارس ۱۸۷۳ متولد شد.

پروست در سال ۱۸۸۰ برای نخستین بار دچار حمله‌ی بیماری آسم شد. وی در سال ۱۸۸۲ وارد مدرسه‌ی کندروسه شد. در سال ۱۸۸۶ در شانزلیزه با مری دو بنارداکی دختر یک اشراف‌زاده‌ی لهستانی آشنا شد که در رمان «درجستجوی زمان از دست رفته» یکی از الگوهای ژیلبر سوان بود.

در خلال سال‌های ‎۱۸۸۸-۹ در کندورسه به کلاس فلسفه رفت که دبیر آن ماری آلفونس دارلو (۱۹۲۱-۱۸۴۹) بر تربیت فکری او اثر بسیار گذاشت، با نشریه‌ی ادبی دبیرستان به نام Revue Lilas همکاری کرد و پایش به محافل اشرافی باز شد.

مارسل پروست در ۱۵ ژوئیه ۱۸۸۹ دیپلم ادبی گرفت. در نامه‌ای به آناتول فرانس (که در «جستجو» همان برگوت نویسنده‌ است) می‌نویسد که از چهار سال پیش کتاب‌های او را حفظ کرده‌است.

در ماه نوامبرسال ۱۸۸۹ دوره‌ی یک ساله‌ی سربازی داوطلبانه‌ی پروست در هنگ ۷۶ پیاده اورلئان آغاز شد. در ۱۹ مارس همان سال مادربزرگ پدری‌اش در ایلیه (الگوی کومبره در جستجو) درمی‌گذرد و در دوم ژوئیه‌ی سال ۱۸۹۰ مادربزرگ مادری خود را از دست داد. او در این سال در دانشکده‌ی حقوق پاریس نام‌نویسی کرد.

در سال ۱۸۹۱ گذشته از دانشکده‌ی حقوق بطور نامرتب در کلاس‌های آلبر سورل و آناتول لوروا بولیو در دانشکده‌ی علوم سیاسی و در کلاس‌های برگسون در سوربن شرکت کرد. دوستی وی با ژان پوکه (یکی دیگر از الگوهای ژیلبر سوان) در این سال آغاز شد. او تابستان را در کابور (یکی از الگوهای بلبک در «جستجو») گذراند.

در سال ۱۸۹۲ فعالیت‌های ادبی جدی پروست آغاز شد و او همکاریش را با نشریه‌ی le Banquet شروع کرد. در این نشریه ۱۵ مقاله از پروست چاپ شد که بعدها در کتاب «خوشی‌ها و روزها» دوباره منتشر شد. در این سال او با آناتول فرانس آشنا شد. در رفت و آمد هرچه بیشتر به محافل اشرافی بهکنتس لور دوشنیه (یکی از الگوهای دوشس دو گرمانت) دلبسته شد. در سال ۱۸۹۳ با کنت روبر دو مونتسکیو (از مشخص‌ترین الگوهای بارون دوشارلوس) و کنتس گرفول (از دیگر الگوهای دوشس دو گرمانت) آشنا شد. در این سال رمان «بی‌اعتنا» را نوشت که می‌توان آن را نخستین طرح عشق سوان دانست. در ۱۰ اکتبر لیسانس حقوق خود را دریافت کرد.